Trong giới trẻ sống trong đất nước chúng ta,có bao nhiêu người biết,và hiểu được Khmer Krom,họ là ai,và họ sống ở đâu,nguồn gốc và văn hóa của dân tộc này? Người Khmer (hay còn gọi là Khmer Krom, Khơ-me Crộm, Khơ-me hạ, Khơ-me dưới) là bộ phận dân tộc Khmer sống ở đồng bằng sông Cửu Long Việt Nam. Danh từ này có thời gọi là người Việt gốc Miên.Khmer là từ được viết theo phiên âm tiếng Anh, thường thấy trong từ điển tiếng Anh. Tiếng Việt phiên âm chữ này thành Khơ-me. Từ Khmer được phiên qua tiếng Hán thành Cao Miên , gọi tắt là Miên. Do đó một số người Việt còn gọi dân tộc này là dân tộc Miên. Trước năm 1975 còn có các tên gọi khác như Cul, Cur, Việt gốc Miên, Thổ, …Người Khmer được phân chia thành hai hệ, đó là Khmer Crộm, sống ở Việt Nam, và Khmer Lơ, sống ở Campuchia. “Crộm” và “Lơ” là phiên âm tiếng Việt của tiếng Khmer, có nghĩa là “Dưới” và “Trên”.
Phần lớn người Khmer là Khmer Lơ, sống tập trung ở Campuchia. Phần còn lại, Khmer Crộm, sống ở đồng bằng sông Cửu Long, thuộc các tỉnh Sóc Trăng, Trà Vinh, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, An Giang, Hậu Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Long An, Tiền Giang, Bến Tre.
Phật Giáo Tiểu Thừa trong quá khứ và hiện nay là tôn giáo chính, chi phối những sinh hoạt tinh thần của người Khmer. Tuy nhiên, trước khi đạo Phật du nhập trong đất nước nầy, đã tồn tại một hệ thống tín ngưỡng phản ảnh nền văn hóa bản địa. Cho đến nay người Khmer vẫn còn giữa lại tinh thần tín ngưỡng vật tổ. Nhiều ảnh hưởng của Bà La Môn giáo sâu đậm trong địa hạt nầy như rắn thần Naga được lưu truyền cho đến nay trong tín ngưỡng và văn hoá. Rắn thần Naga trong truyền thuyết là “tổ tiên” của người Khmer.
Biểu tượng văn hóa cao nhất của người Khmer có thể nói là các ngôi chùa mầu sắc và kiến trúc nghệ thuật lộng lẫy. Mỗi ngôi chùa Khmer lớn hay nhỏ cũng là một bảo tàng về mặt kiến trúc cũng như về nghệ thuật điêu khắc. Nhà của người Khmer đơn sơ, mái lá, vách lá nhưng ngôi chùa thì phải là kiên cố, lộng lẫy, hợp với mục đích là một cơ sở gồm ba chức năng: tôn giáo, giáo dục và văn hóa.
Trong chùa không có tiếng chuông, tiếng mõ vì đạo Phật Khmer thuộc tông phái tiểu thừa. Chính điện của chùa là một tòa nhà đồ sộ với bộ mái nhiều tầng, ngói màu vàng rực, các góc mái cong vút lên hình ngọn lửa hay đuôi rắn thần. Tượng Phật Thích Ca, Tiên Nữ, Người Chim, Chằn hung dữ… đều là những tác phẩm mỹ thuật gây ấn tượng mạnh. Khuôn viên chùa rất rộng, với nhiều cây cổ thụ có khi um tùm như rừng cho nên chim chóc thường tụ về. Một số chùa còn thờ thêm thần Arak.
Nếu sống tại Nam Bộ,nhất là các tỉnh miền tây Nam Bộ,chắc không ít các bạn đã từng gặp,biết và sống gần họ hằng ngày nhưng phần lớn mọi người thường không quan tâm đến có khi còn tỏ vẻ khinh miệt bởi vì họ là người dân tộc thiểu số và người Khmer Krom đa số nghèo khổ, và thường không có chức có quyền cao trong bộ máy nhà nước hay nổi tiếng trong giới showbiz và đại gia như người Kinh chiếm đa số trong nước.
Người Khmer có rất nhiều lễ hội quanh năm nhưng quan trọng nhất là: Lễ hội năm mới (Chol Chnam Thmay), Lễ hội chào mặt trăng (Ok Ang Bok), Lễ cúng tổ tiên (Donta).
Lễ hội vào năm mới là lễ hội trọng thể nhất, diễn ra vào ba ngày 13, 14, 15 tháng Chet, tức vào giữa tháng tư dương lịch (nếu là năm nhuận thì kéo dài bốn ngày).
Dân tộc Khmer thuần theo đạo Phật tiểu thừa. Ở đồng bằng sông Cửu Long có hơn 440 ngôi chùa lớn nhỏ của người Khmer, mỗi chùa có ít nhất 5-10 ông lục, nhiều khi đến 60-70 ông ăn ở, học tập tu hành. Các ông lục, còn gọi là sư sãi, là con em người bổn sóc. Gia đình nào có con trai từ 12 tuổi trở lên đều cho vào chùa tu, có thể 3 tháng hoặc 3-4 năm hay trọn đời tuỳ ý, để học kinh, học chữ, rèn luyện thành người có trí thức và đức hạnh.
Nhưng các bạn có biết vì sao? Nguyên nhân nào họ lại như thế? Chính bởi chúng ta,bởi những kì thị chủng tộc mà vô tình chúng ta đã tách họ ra khỏi cộng đồng. Có bao giờ các bạn một lần nhìn lại và tìm hiểu về họ,về con người,về bản sắc dân tộc họ chưa? Nếu bạn biết,bạn sẽ rất ngạc nhiên,ngày càng yêu quí và tôn trọng họ hơn. Có bao nhiêu người biết được rằng Nam Bộ chúng ta,ngày xưa chính là đất nước là lãnh thổ của họ? Trước khi vùng đất này bị Pháp chuyển nhượng bất hợp pháp cho Việt Nam ngày 4 tháng 6 năm 1949. Người Kinh mình chỉ là ăn nhờ ở đâu trên đất họ. Ngày nay khi người Kinh phát triển nhiều,chúng ta lại đẩy những người chủ đó ra và cô lập họ.
Trong khi chúng ta coi thường họ, chính quyền lại cản trở không cho họ học lên cao,du học nước ngoài,gây khó khăn khi họ làm giấy tờ. Cấm họ không được học ngôn ngữ của dân tộc họ,những lễ hội truyền thống cũng tổ chức rất khó khăn. Vậy thử hỏi các bạn, trong cùng một quốc gia,chúng ta lại ngăn trở sự phát triển của một dân tộc mà nguồn văn hóa đã có từ rất lâu đời,thử hỏi quốc gia đó có thể ngày càng lớn mạnh văn minh hơn không?. Nếu các bạn đã từng du học,từng sống ở nước ngoài,các bạn có thấy đất nước nào ngăn cản bạn học lên cao,ngăn cản bạn giữ nền văn hóa của quê hương bạn chưa? Hay là tại đó bạn được hưởng quyền tự do của riêng bạn,được hỗ trợ nhiều điều kiện để bạn có thể học lên cao,dù cho bạn là từ một quốc gia khác đến,một dất nước nhỏ còn đang cố gắng phát triển. Vậy tại sao thế hệ chúng ta,thế hệ hiện tại và tương lai,lại có thể vô tình để những con người trong đất nước mình không thể học cao hơn,không thể tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Nếu họ được hưởng những điều kiện như chúng ta,có thể ngày hôm nay đã có nhiều nhân tài cho đất nước là người Khmer Krom.
Cùng là con người,cùng sống trong một đất nước,tại sao lại có những người không được hưởng những quyền lợi như người khác. Có quá bất công không? Bạn sống tại một đất nước giàu mạnh hơn nước ta, mà mọi người xung quanh coi thường,ghẻ lạnh,cô lập bạn,thử hỏi khi đó bạn sẽ nghĩ gì?…Hãy đặt chính chúng ta vào hoàn cảnh như thế,bạn sẽ hiểu và thong cảm cho họ…
Thế hệ của chúng ta,thế hệ của hiện tại và tương lai,hãy cảm nhận,suy nghĩ và mở rộng trái tim mình ra yêu thương,đùm bọc lẫn nhau các bạn nhé…Hãy cho đi sự yêu thương bạn sẽ nhận được nhiều hơn thế…Hãy góp chút phần nhỏ của chúng ta,để xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh,văn minh. Để không còn những con người sống trong thế giới cô lập và không được hưởng nhân quyền đó nữa…Các bạn nhé…!!!
ʚɞ♥ʚɞ Veasna Pembuol-Khmerkrom ʚɞ♥ʚɞ
Khmer Krom - ខ្មែរក្រោម 
Hi, this is a comment.
To delete a comment, just log in, and view the posts’ comments, there you will have the option to edit or delete them.